SPIS TREŚCI Od Autora Wstęp 1. Warunki powstania i rozwoju psychologii 2. Psychologia starożytna i scholastyczna 3. Warunki powstania psychologii nowożytnej 4. Kartezjusz, kartezjanizm i psychologia umysłu 5. Geneza i rozwój nowożytnego asocjacjonizmu 6. Rozwój psychologii umysłu 7. Prekursorzy psychologii eksperymentalnej 8. Geneza i rozwój psychofizyki 9. Psychologia Wilhelma Wundta i jego szkoły 10. Rozkwit i kryzys psychologii eksperymentalnej 11. Typowe wyposażenie pracowni psychologii eksperymentalnej 12. Geneza i rozwój behawioryzmu 13. Geneza i rozwój refleksologii 14. Wkład medycyny do psychologii i geneza psychologii klinicznej 15. Ewolucjonizm w psychologii 16. Geneza psychologii rozwojowej 17. Droga do psychologii pamięci i uczenia się do psychodydaktyki 18. Geneza psychologii różnic i nauki o testach 19. Droga od psychotechniki do psychologii pracy 20. Przeobrażenia psychologii społecznej 21. Rozwój etnopsychologii 22. Geneza i zróżnicowanie psychologii humanistycznej 23. Geneza nauki o osobowości 24. Psychologia w Polsce 25. Zróżnicowanie i integracja nauk psychologicznych 26. Porównania retrospektywne i aktualne perspektywy dalszego rozwoju psychologii Chronologia ważnych wydarzeń w dziejach psychologii Międzynarodowe kongresy psychologii Bibliografia Indeks autorów WSTĘP Do nauczania każdego przedmiotu na poziomie wyższym, a poniekąd nawet na poziomie licealnym, potrzebne jest wprowadzenie historyczne Nauka stanowi swoistą formę życia społecznego. Życie to u jak wszelkie życie u cechuje wprawdzie nieustanna zmienność, ale w kolejnych zmianach można dopatrzyć się przynajmniej częściowej ciągłości, wobec uzależnienia każdej z nich od etapów poprzednich. Ciąg zmian w postępie nauki stanowi niejako łańcuch. Otóż, kto chce posiąść więcej niż po prostu pewną sumę wiadomości o aktualnym stanie danej gałęzi wiedzy naukowej, kto chce zrozumieć jej życie, powiązania dnia dzisiejszego z wczorajszym i perspektywy na przyszłość, powinien poznać etapy jej narastania, jej przeobrażania się, jej awansu. Powinien zorientować się w warunkach jej historycznego pochodu. Przynajmniej więc studentowi uczelni wyższej potrzebne jest wprowadzenie historyczne do jego kierunku studiów. Odnosi się to również do studium psychologii. Wprowadzenie tego rodzaju w dotychczasowej praktyce jest, na ogół, niewystarczające u częstokroć odbywa się tylko mimochodem lub przy okazjach. Tak przynajmniej dzieje się w nauczaniu psychologii. Zapewne u mimochodem może student psychologii zdobywać wiele wiadomości historycznych, lecz w najlepszym razie są one nie uporządkowane i nie umożliwiają należytego zrozumienia związków pragmatycznych.