äWęgry. Od ugody do ugody 1867-1990ö to przede wszystkim obraz historii Węgier pogłębiony przez trafnie wydobyte paralele między sytuacją Polski i Węgier. Kochanowski przedkłada naukowo-historyczny komentarz nad zamieszczanie własnych stanowisk ocennych. Zdarza się jednak, że wśród formułowanych wniosków autor, by zwrócić uwagę czytelnika na wyjątkowy charakter określonej sytuacji ucieka się do intrygujących, bądź często zabawnych sformułowań, co należy zaliczyć do atutów książki. Jednym z takich ujęć jest porównanie ugody węgiersko-austriackiej z 1867 roku do instytucji małżeństwa: ä (Ugoda) Była też małżeństwem z rozsądku i, jak zazwyczaj bywa w takich związkach, uczucie rodziło się stopniowo, nie bez kryzysów, w których podkreślano niezależność obu stron. Ale jednocześnie był to mariaż trwałyö. Wśród poruszanych problemów autor podkreśla kwestię mniejszości narodowych na Węgrzech, która także nie traci na aktualności. W komentarzu do dziewiętnastowiecznych zakazów działalności Macierzy Słowackiej i Serbskiej, silnej madziaryzacji zamieszcza słowa H. Fischera: ä Węgierska szkoła jest wielką maszynerią, do której z jednej strony wrzuca się setki słowackich dzieci, otrzymując z drugiej Węgrówö. Następstwem konfliktów XIX i początku XX wieku jest I wojna światowa. Kochanowski przywołuje kolejne zmiany rządów z okresu przedwojennego i międzywojennego, a następnie koncentruje się na węgierskiej rzeczywistości socjalistycznej zależnej od ZSSR i funkcjonującej w ramach Układu Warszawskiego od 1948 roku. Tu zwłaszcza odnajduje wspólne doświadczenia historyczne Polski i Węgier, a także wzajemne zależności. Węgry Rákosiego i Polska Bieruta, Węgry Nagya, Kádára i Polska Gomułki, powstanie Klubu im Petöfiego na Węgrzech i Klubu Krzywego Koła w Polsce skupiających młodych intelektualistów. Represje, inwigilacja, aresztowania przez policje partyjne w obu państwach wymierzone we: äwrogów narodu, nikczemnych agentów imperializmuö, a także prześladowanie Kościoła katolickiego. Wydarzenia roku 1956, poznańskiego czerwca ugruntowały przekonanie Węgrów o możliwości powstania przeciw władzy partii, a fakt nie potępienia tych wydarzeń przez PZPR dawał nadzieję na zwycięstwo rewolucji. Sytuację przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych Kochanowski obrazuje posługując się anegdotą z 1964 r. o Kádárze i Chruszczowie: ä Ch:- Powiedzcie tow. Kádár, ilu mieszkańców liczą Węgry?; K:- 10 milionów Nikito Siergiejewiczu.; Ch:- A ilu popiera Wasza politykę?; K:- Około dziewięciu i pół miliona.; Ch:- A co z pozostałymi pięciuset tysiącami?; K:- Nikito Siergiejewiczu, tych zobowiązuje dyscyplina partyjnaö. Do podobieństw w wydarzeniach historycznych należy też zaliczyć rok 1989: obrady Okrągłego Stołu w Polsce i obrady Trójkątnego Stołu na Węgrzech, proklamowanie niepodległych republik, powstanie pierwszych niezależnych rządów. Wydarzenia w Polsce miały zatem po raz kolejny niebagatelny wpływ na wynik węgierskich negocjacji. Jerzy Kochanowski w ostatnich dwóch zdaniach książki zbyt enigmatycznie formułuje swoje wnioski. Wyraża przekonanie, że przyszłe dzieje: ä nie będą nudneö. Zaskakują one czytelnika, który ufając kompetentnej znajomości tematu przez autora zostaje pozostawiony bez jakiejkolwiek próby zreasumowania publikacji. Takie sformułowanie daje jednak podstawy do dalszych dywagacji dotyczących przyszłości Węgier. Przydatne w tym prognozowaniu kalendarium, zamieszczone na końcu książki obejmuje wydarzenia na Węgrzech od 1867-1996 roku, a także lista prezydentów i premierów Węgier i indeks nazwisk osób wspomnianych w tym opracowaniu wydają się być pomocne zarówno w dyskusji jak i praktyce literackiej. Książka Jerzego Kochanowskiego pozwala na poznanie historii Węgier, choć w niepełnym wymiarze, to przedstawia ją w ciekawym problemowym ujęciu, dlatego tez warta jest polecenia. Lektura napisana jest przystępnym językiem, pozbawionym niejasnych wyrażeń. W jedenastu rozdziałach autor jednocześnie przywołuje znane fakty historyczne, stroniąc jednak od zdań opiniotwórczych. Czy współcześnie możemy mówić o äzmartwychwstaniu Węgierö? Z pewnością obecna sytuacja ekonomiczna, znaczny wzrost konsumpcji nad inwestycjami, spadek wzrostu gospodarczego i brak trwałej równowagi gospodarczej wskazuje na nieustabilizowaną sytuację na Węgrzech. Ważnym zadaniem dla rządu premiera Petera Medgyessego jawi się przede wszystkim zadbanie o odbudowę poparcia społeczeństwa dla przystąpienia do Unii Europejskiej i nawiązanie współpracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej.