(Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Seria III. Nauki Ekonomiczne i Informatyka ; Z.4(46)2004)
Eugeniusz Wojciechowski, Aldona Podgórniak Działalność gospodarcza gmin niemieckich w praktyce u pięć przykładów Gminy niemieckie jako realizatorzy zadań publicznych mają na celu zaspokajanie potrzeb wspólnot samorządowych, czego wyrazem jest prowadzona gospodarka komunalna. Jej zakres oraz stopień aktywności gospodarczej niemieckich władz samorządowych wyraźnie uległ zmianie w ciągu ostatnich lat. Gminy coraz częściej angażują się w działalność o charakterze komercyjnym i wkraczają w nowe segmenty rynku, a oferowane dobra i usługi są typowe dla sektora prywatnego. Referat prezentuje pięć niemieckich przedsiębiorstw komunalnych, które zdecydowały się na podjęcie aktywności gospodarczej w dodatkowych, wzrostowych obszarach gospodarki. Celem artykułu jest prezentacja możliwości wykorzystania posiadanego potencjału i zasobów przez przedsiębiorstwa komunalne. Ma ono kluczowe znaczenie dla sprawnego funkcjonowania tych podmiotów w warunkach konkurencyjnych. Andrzej WasiakUsługi komunalne w perspektywie wejścia do Unii Europejskiej Treścią artykułu są usługi komunalne w perspektywie wejścia Polski do Unii Europejskiej. Odchylenia w jakości usług komunalnych i potrzeby urządzeń infrastrukturalnych w stosunku do przeciętnego poziomu rozwiniętych krajów Unii Europejskiej można mierzyć dziesiątkami lat. Zmiana systemu politycznego, gospodarczego i administracyjnego spowodowała wiele pozytywnych zmian w zakresie technik sprawowania władzy, świadczenia usług publicznych, zarządzania mieniem i finansami samorządu terytorialnego oraz wprowadzanie elementów rynkowych i konkurencji w sferę użyteczności publicznej na szczeblu lokalnym i regionalnym. Zmiana filozofii podejścia do gospodarki komunalnej powinna być podyktowana logiką procesu dostosowywania strukturalnych rozwiązań gospodarczych Polski do norm Unii Europejskiej, co oznacza także szerokie otwarcie naszego rynku na inwestycje kapitału międzynarodowego. Już teraz z postanowień Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Polską, a Unią wynikają zobowiązania mające wpływ na dziedziny äkomunalneö. Z chwilą wejścia naszego kraju do struktur unijnych w pełni przyjmiemy nie tylko standardy techniczne dotyczące np. ochrony środowiska, ale także zasady funkcjonowania rynku wewnętrznego Wspólnoty Europejskiej. Maria Dobrodziej Wykorzystanie wód geotermalnych na przykładzie gminy Poddębice Artykuł prezentuje inicjatywę gminy Poddębice w zakresie wykorzystania wód geotermalnych dla celów ciepłowniczych. Zawiera on również informacje dotyczące modernizacji systemu cieplnego miasta.Artykuł przedstawia ponadto współpracę pomiędzy miastem Poddębice i powiatem poddębickim na rzecz wykorzystania wód geotermalnych dla celów balneologicznych i rekreacyjnych. Jacek ChedaZadania gmin w zakresie tworzenia i ochrony terenów zieleni gminnej i zadrzewień W artykule omówiono zadania gminy w zakresie ochrony zieleni gminnej i zadrzewień. Zadania te mają charakter typowo lokalny, dlatego są przypisane do realizacji w postaci zadań własnych organom gminy. Zostały one dookreślone w ustawie o ochronie przyrody z 1991 r., której nowelizacja z 2001 r. włączyła tę problematykę w obszar konserwatorskiej ochrony przyrody. Zadania można podzielić na trzy zasadnicze grupy:1. Zapewnienie mieszkańcom miast i wsi korzystania z terenów zieleni i zadrzewień2. Wydawanie zezwoleń na usunięcie drzew lub krzewów3. Ustalanie i wymierzanie opłat i kar za usuwanie drzew i krzewów.Analiza obowiązującego stanu prawnego w zakresie omówionych w artykule zadań dowodzi, że wyznaczono je prawidłowo. Kompleksowe zmiany systemu wprowadzone nowelizacją ustawy z 2000 i 2001 r. z jednej strony usunęły problemy interpretacyjne, z drugiej zaś dostosowały nasze rozwiązania do standardów unijnych. Magdalena Wartalska Związki gminy z rynkiem finansowym Warunkiem realizacji zadań nałożonych na jednostki samorządu gminnego jest konieczność efektywnego gospodarowanie finansami, które w prostej linii rzutuje na szansę jej rozwoju. Rolą władz lokalnych staje się nie tylko świadczenie obligatoryjnych usług publicznych, ale coraz częściej podejmowanie wiązki działań na rzecz zintensyfikowania procesu zarządzania finansami gminy. Motywem dla przygotowania niniejszego artykułu było ukazanie złożoności problemu uczestnictwa gminy w ramach rynku finansowego. Realizacja szerokiego katalogu zadań publicznych, przy malejącym udziale dochodów własnych powoduje, że podmioty publiczne coraz częściej sięgają po instrumenty rynku finansowego. Dzięki spełnianym funkcjom ekonomicznym, na rynku finansowym następuje przepływ środków finansowych od podmiotów posiadających nadwyżki do podmiotów potrzebujących funduszy. Równie ważną rolą rynku jest pobudzanie do aktywności i efektywności gospodarowania posiadanymi środkami pieniężnymi. Aleksandra NowakowskaStrategiczne planowanie rozwoju w polityce regionalnej Unii Europejskiej Planowanie (programowanie) rozwoju jest podstawową zasadą kształtowania polityki rozwoju lokalnegoregionalnego w Unii Europejskiej. Umożliwia ono przede wszystkim zwiększenie skuteczności i efektywności zarządzania w warunkach globalizującej się gospodarki i szybkich zmian zachodzących w systemach społeczno-gospodarczym. Podejście strategiczne w zarządzaniu rozwojem przestrzeni zaistniało w Polsce wraz z transformacją systemową i reaktywowaniem samorządu na poziomie gminy. Dynamiczny rozwój tego podejścia obserwujemy w Polsce w połowie lat 90-tych, a u progu 2000 roku strategie stały się powszechnym instrumentem wykorzystywanym w zarządzaniu jednostką terytorialną. Prezentowany artykuł określa istotę i rolę strategii w zarządzaniu rozwojem terytorium. W rozważaniach dokonano szkicu podejścia strategicznego w kontekście wymogów i zasad kształtowania rozwoju regionalnego/lokalnego określonych przez Unię Europejską. Nawiązano także do procedur planistycznych występujących na poziomie region/kraj u Unia Europejska określonych na najbliższe lata w ramach europejskiej polityki regionalnej. Nina JoachimiakRegion w naukach ekonomicznych Zróżnicowanie przestrzeni, zarówno pod względem cech przyrodniczych jak i gospodarczych, stało się podstawą do podejmowania działań, których celem był podział tejże przestrzeni na mniejsze, w miarę jednorodne części, zwane regionami. Podział i typologia regionów, zainicjowana przez nauki przyrodnicze, stała się także przedmiotem badań nauk ekonomicznych, prowadząc do wyodrębnienia pojęcia regionu ekonomicznego. Procesy integracyjne zapoczątkowane na kontynencie europejskim w drugiej połowie XX wieku, których efektem miała być äEuropa Regionówö umocniły rolę polityki regionalnej i podniosły rangę äregionuö nie tylko jako przedmiotu badania, ale także jako przedmiotu zarządzania. Celem artykułu jest przedstawienie głównych problemów definicyjnych regionu ekonomicznego oraz pojawiających się w literaturze ekonomicznej prób typologii regionów w oparciu o różne cechy społeczne i gospodarcze. Magdalena Kalisiak-MędelskaMarketing komunalny. Wybrane aspekty Proces zarządzania gminą (miastem) wymaga od władz lokalnych dużego zaangażowania, kreatywności, elastyczności, a przede wszystkim umiejętności przewidywania przyszłych zdarzeń i szybkiego reagowania na nie. Wymaga to jednak stałego poszukiwania nowych rozwiązań, niejednokrotnie mających charakter äkomercyjnyö. Zatem coraz częściej władze lokalne realizując zarówno te ustawowo przypisane jak i wykraczające poza te ramy zadania, wykorzystują techniki i formy marketingowe. Zamysłem niniejszych rozważań jest zwrócenie uwagi na marketing komunalny jako swoistego rodzaju proces oddziaływania, kształtowania postaw, opinii, zachowań oraz zaspokajania potrzeb wszystkich adresatów äofertyö władz lokalnych, a także komunikacjami pomiędzy poszczególnymi uczestnikami życia społeczno-gospodarczego gminy (miasta). Działania marketingowe na gruncie gospodarki lokalnej muszą jednak, obok głównego ätrzonuö jakim są elementy marketingu klasycznego, uwzględniać także specyfikę obszaru, na którym mają być zastosowane. Stąd też niezwykle istotną rolę odgrywają strategie marketingowe. Justyna Dobrodziej, Magdalena Kalisiak-Mędelska Polityka społeczna w Unii Europejskiej Artykuł prezentuje historię i rozwój europejskiej polityki społecznej. Jego głównym celem jest prezentacja podstawowych mechanizmów i metod rozwiązywania problemów społecznych w Unii Europejskiej.Autorki prezentują priorytety i cele Europejskiej Polityki Zatrudnienia. Opisują również zagadnienia związane z przeciwdziałaniem dyskryminacji oraz fundamentalne prawa społeczne w Unii Europejskiej.Artykuł zawiera informacje dotyczące Europejskiego Funduszu Społecznego. Wskazuje także możliwe sposoby wykorzystania środków Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce. Mirosław Zajdel Wybrane aspekty rozwoju łódzkiej gospodarki Przedmiotem niniejszego artykułu są wybrane aspekty rozwoju łódzkiej gospodarki w okresie transformacji systemowej w Polsce. Zasadniczym celem opracowania jest zatem zaprezentowanie m.in. pewnych zagadnień związanych z uwarunkowaniami, zamierzeniami oraz kierunkami procesów rozwojowych gospodarki rozpatrywanego miasta. Omówiono przy tym, główne kwestie funkcjonowania łódzkiej gospodarki. Mam nadzieję, że przyczyni się to do pełniejszego zrozumienia problemów (silnych, słabych stron, szans oraz zagrożeń), które tu występują. Jednocześnie należy podkreślić, iż rozwój społeczno-gospodarczy Łodzi jest procesem długotrwałym, wymagającym kontynuacji. Sebastian BakalarczykZarządzanie finansami gminy W grudniu 1998 roku Parlament zakończył pracę nad finalną wersją tymczasowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego na lata 1999 u 2003 oraz ustawę o finansach publicznych. Obydwie ustawy miały za zadanie wprowadzić jasny i przejrzysty system finansowania jednostek samorządu terytorialnego. Ustawy te są podstawą finansową funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego. W pracy można zauważyć dwa podstawowe aspekty. Pierwszy z nich pokazuje badania związków pomiędzy sektorem publicznym (gminami) i sektorem prywatnym (bankami). Drugi obrazuje możliwości wykorzystania posiadanych zasobów. Badanie to zawiera zestawienie aktów prawnych i problemów ustalenia organizacji sektora publicznego. Justyna Dobrodziej Rola władz gminy w stymulowaniu rozwoju lokalnego Artykuł zawiera podstawowe informacje dotyczące organizacji samorządu lokalnego w Polsce. Jest w nim również zaprezentowany szeroki zbiór definicji związanych z procesem rozwoju lokalnego.Autorka wskazuje metody stymulowania procesów rozwojowych oraz podkreśla potrzebę współdziałania sektora prywatnego i publicznego w kreowaniu rozwoju lokalnego.Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie pozycji, którą władze lokalne zajmują w skomplikowanym procesie tworzenia podwalin lokalnego rozwoju. Agnieszka WasiakProcedury udzielania zamówień publicznych po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej Przedmiotem artykułu są procedury udzielania zamówień publicznych po naszym wejściu do Unii Europejskiej. Znacząco zmieni się pozycja polskich przedsiębiorstw ubiegających się o zamówienia publiczne w Polsce w stosunku do ich zagranicznych konkurentów. Przede wszystkim przestaną obowiązywać preferencje krajowe, o których mówi nasza ustawa. Na rynku unijnym trzeba więc będzie się zmierzyć z ostrą konkurencją.Szczegółowe zasady udzielania zamówień zawarto w dyrektywach dotyczących usług, dostaw i robót budowlanych. Generalnie należy stwierdzić, że wstąpienie Polski do Unii Europejskiej będzie oznaczało dla polskich przedsiębiorców ubiegających się o zamówienia publiczne uzyskanie takich samych praw, jakie mają przedsiębiorcy wspólnotowi. Będą musieli też być traktowani na rynkach państw trzecich tak samo, jak przedsiębiorcy unijni.