Halina Worach-KardasStarość jako ryzyko socjalne i kwestia społecznaArtykuł analizuje główne demograficzne czynniki które stanowiły jedną z ważnych przesłanek wprowadzenia nowego systemu emerytalnego w Polsce. Wzrost liczby i odsetka osób w wieku poprodukcyjnym w społeczeństwie powoduje stały wzrost zapotrzebowania na świadczenia emerytalne. Celem artykułu jest analiza dokonujących się zmian społeczno-ekonomicznych, a zwłaszcza demograficznych jako wyzwań dla systemu emerytalnego. Krzysztof S. LisieckiUbezpieczenia na życie w perspektywie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej Artykuł zarysowuje reformę systemu zabezpieczenia społecznego w Polsce i porównanie tego systemu z rozwiązaniami w krajach Unii w kontekście perspektyw rozwoju ubezpieczeń na życie po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.Szczególną uwagę zwrócono na tzw. trzeci filar, czyli Pracownicze Programy Emerytalne i ubezpieczenia na życie funkcjonujące w krajach Unii Europejskiej. Sformułowano także pewne sugestie dotyczące możliwości rozwoju rynku ubezpieczeń na życie jako elementu trzeciego filara.Barbara DembowskaUwarunkowania demograficzne przyczyn niezawierania umów ubezpieczenia życiowegoArtykuł powstał na podstawie badania "Ubezpieczenia życiowe w opinii studentów" przeprowadzonego w styczniu 2001r. Artykuł składa się z sześciu części oraz wprowadzenia i podsumowania. Wyniki badania zostały przedstawione za pomocą tabel. W pierwszej części dokonano charakterystyki badania i populacji badawczej. W drugiej części dokonano analizy przyczyn nie posiadania polisy na życie. Następnie omówiono wpływ poszczególnych uwarunkowań demograficznych na przyczyny nie wykupienia polisy na życie w oparciu o współczynnik korelacji dla cech jakościowych.Przeprowadzone rozważania wskazały, że decydującym czynnikiem ograniczającym korzystanie z różnych form ubezpieczeń na życie jest brak wystarczających środków finansowych na opłacanie składek. Analiza korelacji wskazała, że na przyczyny te takie czynniki demograficzne jak: wiek kobiet, stan cywilny oraz główne źródło utrzymania. Wiek mężczyzn oraz miejsce zamieszkania nie decydują natomiast o przyczynach nie wykupienia polisy.Justyna SłowińskaOcena ryzyka w ubezpieczeniach na życie (underwriting)W tym artykule przedstawiono problematykę oceny ryzyka w ubezpieczeniach na życie (underwriting). Artykuł składa się z pięciu części. W pierwszej z nich opisana została ewolucja ubezpieczeń na życie począwszy od XIX wieku do chwili obecnej. Zostały tu również omówione cele i zadania współczesnego underwritingu. W drugiej części artykułu zaprezentowany został proces selekcji i klasyfikacji ryzyka wraz z środkami oceny ryzyka. W kolejnej części wyjaśniono znaczenie wniosku ubezpieczeniowego z szczególnym uwzględnieniem czynników medycznych i pozamedycznych oceny ryzyka. Zamieszczona została tu również specyfika ryzyka w ubezpieczeniach grupowych i underwriting finansowy. Paweł BendarskiUbezpieczenia grupowe na życie u istota, geneza, funkcjeGrupowe ubezpieczenia na życie w Polsce są jednym z najczęściej występujących typów ubezpieczeń oferowanych w Polsce. Ponad 70 wszystkich polis ubezpieczeniowych to polisy grupowe.Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej z nich przedstawione zostało pojęcie i cechy charakterystyczne ubezpieczeń grupowych na życie. Druga część zawiera genezę ubezpieczeń grupowych na ziemiach polskich w okresie po II wojnie światowej. W trzeciej części opisane zostały wybrane rodzaje świadczeń wypłacanych w ramach polis grupowych. Czwarta zawiera krótki opis produktów grupowych oferowanych przez Zakład Ubezpieczeń i Reasekuracji "Polonia Życie"Jolanta SzczęsnaKapitał początkowy jako nowy element w ubezpieczeniach społecznychPo wprowadzeniu od stycznia 1999 roku nowego systemu ubezpieczeniowego, zasadniczo zmienił się sposób obliczania świadczeń. Podstawowy wpływ na wysokość emerytury wszystkich osób objętych tym systemem ma łączna kwota składek zapłaconych przez ubezpieczonego w ciągu jego życia, zarejestrowana przez Zakład Ubezpieczeń społecznych na indywidualnym koncie ubezpieczonego.Kapitał początkowy jest podstawowym elementem do wyliczenia wysokości nowej emerytury, dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. Każdy ubezpieczony, uprawniony do jego wyliczenia powinien więc w ustawowym terminie złożyć wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Gromadzenie dokumentów potwierdzających wszystkie okresy zatrudnienia i wynagrodzenia jest trudne, czasochłonne, a przede wszystkim spoczywa na osobie, której to dotyczy. Po otrzymaniu decyzji o ustaleniu kapitału początkowego, ubezpieczony będzie zorientowany, czy na pewno wszystkie dokumenty złożone do wniosku były poprawne, a przede wszystkim będzie znał wysokość kapitału ustaloną na dzień 1 stycznia 1999 r. Karolina KmiećRyzyko socjalne i formy jego prawnej ochrony Artykuł dotyczy problemu ryzyka socjalnego, różnych form i metod jego prawnej ochrony w sytuacjach zdarzeń losowych. Artykuł składa się z trzech części. W części pierwszej zostały podane podstawowe definicje ryzyka socjalnego. W części drugiej omówiono różne rodzaje ryzyka socjalnego obejmowanego ubezpieczeniem społecznym. Ostatnia część artykułu ukazuje pozaubezpieczeniowe rodzaje ryzyka i opisuje formy jego prawnej ochrony.Marek Bryła, Włodzimierz Stemach, Irena Maniecka-BryłaKontraktowanie świadczeń medycznych jako element polityki zdrowotnej Łódzkiej Regionalnej Kasy Chorych W opracowaniu podjęto problematykę prowadzenia polityki zdrowotnej przez Łódzką Regionalną Kasę Chorych (ŁRKCh) w latach 1999-2002. Punktem wyjścia są rozważania odnoszące się do zagadnień polityki zdrowotnej na tle zdrowia publicznego, promocji zdrowia i profilaktyki chorób. Dla potrzeb tego opracowania uznano, że programy profilaktyczne są podstawowym elementem prowadzonej przez Kasę polityki zdrowotnej, w wąskim rozumieniu tego pojęcia. Przedstawiono obowiązujące unormowania prawne tej działalności, a następnie udostępniono szczegółowe dane o kontraktach na programy profilaktyczne zawartych przez ŁRKCh.Wiele miejsca poświęcono Narodowemu Funduszowi Zdrowia, gdyż z początkiem 2003 roku ŁRKCh stanie się jednym z oddziałów wojewódzkich Funduszu oraz wpływie nowej organizacji systemu ochrony zdrowia w Polsce na prowadzenie polityki zdrowotnej na różnych szczeblach decyzyjnych.Dorota Małecka Realizacja obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego w PolsceUbezpieczenia zdrowotne w systemie ubezpieczeń społecznych, które w Polsce funkcjonują od 1 stycznia 1999 r. są oparte na dwóch ogólnych zasadach: powszechności i obowiązkowości.Powszechność ubezpieczenia zdrowotnego powinna stanowić gwarancje, że żadna, nawet najmniejsza grupa społeczna nie zostanie pozbawiona prawa i możliwości korzystania z opieki zdrowotnej. Obowiązkowość ubezpieczenia oznacza z jednej strony przymus przynależności do systemu, bez względu na wolę osób bezpośrednio zainteresowanych, a z drugiej strony jest formą gwarancji państwa zadbania, aby korzystanie ze świadczeń zdrowotnych było dostępne na określonych zasadach dla możliwie jak najszerszych grup społecznych. Przedmiotem artykułu jest analiza w jakim zakresie i w jakiej formie wymienione zasady są urzeczywistnienie w obowiązujących przepisach prawnych oraz czy przyczyniają się do poczucia bezpieczeństwa socjalnego w sferze zdrowia. Czesław Beda Zarządzanie finansami w samodzielnych publicznych zakładach ubezpieczeń zdrowotnychProblemy, z którymi spotyka się menadżer czy zarządzający samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej po wprowadzeniu ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym zmusza go do zmiany stylu zarządzania finansami. W artykule przedstawiono krótki zarys technik i metod przydatnych w efektywnym zarządzaniu samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej. Istotnym powodem trudności w zarządzaniu jednostkami opieki zdrowotnej jest brak literatury merytorycznej, dlatego krótki przegląd zarządzania samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej w oparciu o planowanie, controlling wraz z przedstawieniem budżetowego systemu rozliczeń finansowych może pomóc studentom w zrozumieniu tej specyfikacji zarządzania, a menadżerom we wdrożeniu zasad zarządzania. Na zakończenie przedstawiono metody analizy finansowej, które umożliwiają zarządzającym ocenę podejmowanych decyzji i planowanie przyszłości.Małgorzata Dłutek Wydatki na ochronę zdrowia a uwarunkowania społeczno-ekonomiczne na przykładzie NiemiecArtykuł ten poświęcony jest niemieckiemu modelowi ubezpieczeń zdrowotnych, który uznawany jest za jeden z najstarszych modeli na świecie. Przedstawiono genezę, rozwój oraz kształt jaki został nadany ubezpieczeniom zdrowotnym w Niemczech.Szeroko omówiono kształtowanie się wydatków na ochronę zdrowia na tle sytuacji społeczno-ekonomicznej w Niemczech.Rozdział I to historyczne uwarunkowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych. W rozdziale II pokazana została organizacja systemu Niemieckich Kas Chorych. Rozdział III to omówienie ważnego elementu rozwoju ubezpieczeń zdrowotnych jakim są we współczesnym świecie źródła finansowania. W rozdziale IV wskazano na udział pacjentów we współpłaceniu. V rozdział to pozostałe źródła finansowania W rozdziale VI przeanalizowano wydatki poniesione przez Niemcy. Ostatni rozdział dokonuje próby oceny systemu, przedstawia podobieństwa i różnice jakie są pomiędzy polskim a niemieckim systemem ubezpieczeń zdrowotnych.Mariusz BogusławskiRynek ubezpieczeń rolnych w Polsce i perspektywy jego rozwojuArtykuł ten przedstawia sytuacje na rynku ubezpieczeń rolnych w Polsce. Zawarto w nim: rys historyczny ubezpieczeń rolnych od momentu powstania pierwszych towarzystw ubezpieczeniowych na ziemiach polskich do czasów nam współczesnych poprzez ubezpieczenia ustawowe aż do całkowitej transformacji na rynku ubezpieczeń tj. wprowadzenie ubezpieczeń umownych : obowiązkowych i dowolnych. Omówiono występujące na rynku polskim rodzaje ubezpieczeń rolnych oraz problemy jakie nękają rolnictwo polskie i rynek ubezpieczeń rolnych oraz problemy jakie nękają rolnictwo polskie i rynek ubezpieczeń rolnych oraz perspektywy jego rozwoju na tle wejścia Polski do UE. Jarosław FrontczakEstymacja rezerw IBNR techniką chain-ladder w ubezpieczeniach majątkowo-osobowychWażnym zagadnieniem w finansach ubezpieczeń są rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe. Na szczególną uwagą zasługuje rezerwa na szkody powstałe ale nie zgłoszone ubezpieczycielowi - IBNR. Artykuł prezentuje metodę policzenia takiej rezerwy od strony teoretycznej jak i praktycznej.